Το κιλό δεν ζυγίζει πια ένα…κιλό.

Το κιλό δεν ζυγίζει πια ένα…κιλό. 

Το διεθνές πρωτότυπο του χιλιόγραμμου, που τα τελευταία 122 χρόνια φυλάσσεται…

σε συνθήκες ύψιστης ασφάλειας στη Γαλλία, έχασε μυστηριωδώς λίγη από την μάζα του.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να λύσουν τον «γρίφο», επιχειρώντας παράλληλα να αντικαταστήσουν το πρωτότυπο με έναν ορισμό ο οποίος θα αναφέρεται όχι σε υλικά αντικείμενα, αλλά σε θεμελιώδεις σταθερές της φυσικής.

Το διεθνές πρωτότυπο του χιλιόγραμμου είναι ένας μικρός κύλινδρος από κράμα πλατίνας και ιριδίου, ο οποίος φυλάσσεται από το 1889 στο Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών των Σεβρών, λίγο έξω από το Παρίσι.

Τα τελευταία χρόνια, η σύγκρισή του με δεκάδες αντίγραφα απέδειξε ότι ο κύλινδρος έχει χάσει 50 μικρογραμμάρια, βάρος που ισούται με έναν κόκκο άμμου. Η απώλεια δεν έχει αιτιολογηθεί επαρκώς, ωστόσο μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οφείλεται σε διαρροή εγκλωβισμένων αερίων.

Το πιθανότερο είναι ότι στο μέλλον, το χιλιόγραμμο θα ορίζεται με βάση τη λεγόμενη σταθερά του Πλανκ (h), μια θεμελιώδη σταθερά της κβαντικής φυσικής.

«Έχουμε πετύχει διεθνή ομοφωνία. Στο προσεχές μέλλον, το κιλό θα ορίζεται βάσει της αμετάβλητης τιμής της σταθεράς του Πλανκ», δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ο Μάικλ Στοκ, φυσικός του Διεθνούς Γραφείου Μέτρων και Σταθμών.

Το θέμα συζητείται σήμερα στην Βασιλική Εταιρεία, την ακαδημία επιστημών της Βρετανίας. Η τελική απόφαση, πάντως, δεν μπορεί να ληφθεί μέχρι να ολοκληρωθούν και να συγκριθούν οι νέες ακριβείς μετρήσεις.

Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων, το πλέον χρησιμοποιούμενο σύστημα στο εμπόριο και την επιστήμη, περιλαμβάνει συνολικά επτά βασικές μονάδες -το κιλό, το μέτρο, το δευτερόλεπτο, το κηρίο (για την ένταση του φωτός), το ampere (για την ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος), το Κέλβιν (για τη θερμοκρασία) και το mole (για τις ποσότητες ατόμων και μορίων).

Από τις μονάδες αυτές, μόνο το κιλό εξακολουθεί να ορίζεται με βάση ένα φυσικό αντικείμενο αναφοράς. Για παράδειγμα:

- Το μέτρο οριζόταν κάποτε ως η απόσταση ανάμεσα σε δύο γραμμές χαραγμένες σε ένα πρωτότυπο από ιρίδιο και πλατίνα. Σήμερα ορίζεται ως η απόσταση που διανύει το φως σε κενό αέρος σε 1⁄299.792.458 δευτερόλεπτα.

- Το δευτερόλεπτο, με τη σειρά του, oριζόταν παλαιότερα ως κλάσμα της μέση διάρκειας της ημέρας. Σήμερα ορίζεται ως η διάρκεια 9.192.631.770 κύκλων μετάπτωσης του καίσιου-133, ενός ισότοπου που χρησιμοποιείται σε ατομικά ρολόγια.

tanea